Oszałamiająca dzikość adršpašskiego skalnego miasta zaskoczy każdego. Tysiące skalnych wież, głębokie wąwozy, otwarte punkty widokowe na skalnych urwiskach, wąskie przejścia między chłodnymi ścianami, jeziorka i wodospady… Trasa zwiedzania prowadzi najpiękniejszymi miejscami skalnego miasta. Niedaleko skał, na zamku Aadršpach, znajdziesz oazę spokoju z ekspozycją, muzeum alpinizmu, grą ucieczkową, kawiarnią i centrum informacyjnym. Nad zamkiem, na skraju formacji Adršpašské skály możesz odwiedzić szczyt Starozámecký vrch z ruinami zamku. Możesz też wspiąć się na niedaleki szczyt Křížový vrch z pięknym widokiem na panoramę skał i dalekie Karkonosze. Jeżeli chcesz w spokoju delektować się skałami również w głównym sezonie turystycznym, zalecamy zwiedzanie we wczesnych godzinach rannych lub późnym popołudniem. 1. 4. 2021 r. uruchomiono system rezerwacji wstępu do formacji Adršpašské skály. Kupić bilety wstępu lub zarezerwować miejsce parkingowe trzeba online na stronie internetowej https://www.adrspasskeskaly.cz/pl.
Skalne miasto Adršpach jest mniejszą częścią Adršpašsko-teplickich skał, które tworzą kwadratowe piaskowce. Wraz ze Skałami Teplickimi tworzą największe zwarte miasto skalne w Czechach. Jednocześnie oba te miasta skalne są znane w Europie. Miasto skalne jest udostępnione zwiedzającym za pomocą wyznaczonego szlaku, który można przejść indywidualnie lub w towarzystwie lokalnego przewodnika z komentarzem. Na trasę zwiedzania obowiązuje opłata wstępu. Zwiedzanie skał z przewodnikiem można zamówić w Centrum Informacji w Adršpachu lub przy kasie przy wejściu do Skał Adršpašskich. Nad górnym jeziorkiem, znajdującym się nad Wielkim Wodospadem, można popłynąć łódką. Skały Adršpašskie oferują również wiele terenów do wspinaczki skalnej o różnym stopniu trudności. Wspinaczka skalna jest możliwa tylko w wyznaczonych obszarach i według określonych zasad. Zarząd Chronionego Krajobrazu Broumovsko apeluje do wspinaczy o przestrzeganie warunków przyznanej zgody, w szczególności zakazu wstępu poza obszary dozwolone do wspinaczki. Do znanych formacji skalnych miasta należą m.in. Milenci, Starosta i Starostová, Džbán, Homole cukru, Diabelski Most czy Wieża Eliščina.
Przez długie wieki ludzie niewiele wiedzieli o miastach skalnych wokół Adršpachu i Teplic nad Metují. Mieszkańcy odwiedzali je tylko wtedy, gdy czuli się zagrożeni w swoich domach. W skałach znajdowali schronienie i ochronę przed niebezpieczeństwem w czasach wojen. Dopiero około roku 1700 pierwsi pionierzy turystyki zaczęli przybywać z sąsiedniego Śląska do Adršpachu. Najstarsze przedstawienie Skał Adršpašskich pochodzi z 1739 roku. Miasto skalne Adršpach podziwiało również wielu wybitnych przedstawicieli historii, m.in. pruską królową Luizę, Antonina, hrabiego Šporka z Kuksu, cesarza Józefa II, króla Polski i elektora saskiego Fryderyka Augusta, cesarza Austrii Karola i innych. W 1824 roku w rejonie skał wybuchł wielki pożar, który trwał kilka tygodni i zniszczył niemal cały las. Dopiero wtedy labirynty skalne stały się bardziej dostępne. W pierwszych dekadach XIX wieku właściciele majątków rozpoczęli budowę pierwszej sieci turystycznych szlaków.
Skały Adršpašskie – szlak zwiedzania
Szlak turystyczny przez miasto skalne ma długość 3,5 km i prowadzi zielonym szlakiem. Na jego przejście należy zarezerwować około trzech godzin. W poniższym opisie szlaku celowo pominięto większość formacji skalnych, które mają swoje nazwy i są oznaczone na miejscu strzałkami orientacyjnymi. Niektóre nazwy są przekazywane od czasów pierwszych turystów (Milenci, Homole cukru, Wieża Eliščina i inne), inne są nowsze. Prawie wszystkie te nazwy starają się oddać w formach skalnych konkretne kształty i sceny. Przy odrobinie wyobraźni można nadać własne nazwy wielu skałom i głazom.
Kasa biletowa do miasta skalnego znajduje się przy centrum informacji niedaleko przystanku kolejowego. Wchodząc do jeziora w dawnej Piaskowni (wokół którego prowadzi osobny szlak), kierujesz się w prawo, a zielony szlak turystyczny poprowadzi cię do centrum miasta skalnego. W poniższym opisie wspomniano kilka interesujących miejsc i ciekawostek przyrodniczych.
Džbán – potężna wieża po lewej stronie ścieżki została po raz pierwszy zdobyta przez Josefa Janebę, Miroslava Jedličkę i pioniera wspinaczki Rudolfa Otto Bauša w maju 1935 roku. Pierwsze wejście prowadzi szczeliną w lewej części elewacji do dużego okna i na szczyt. Unikalne sześciometrowe okno skalne stanowi „ucho” dzbana. Sto metrów dalej zielony szlak od Ozvěny dochodzi z prawej strony. Tędy wrócisz po zakończeniu całego szlaku. Teraz kontynuujesz prosto w stronę Homoli cukru.
Homole cukru – jedna z najdziwniejszych formacji skalnych w Adršpachu. Piękny opis tej skały znajduje się w książce Jindřicha Kindla „Spolehlivý průvodce na cestách po Adrsbachu” z 1903 roku: „To ogromny głaz, który w małym zbiorniku wodnym, porośniętym roślinnością wodną, stoi na swoim wierzchołku, znacznie szeroki u góry. Wysokość tej skały wynosi 52 metry. Jej najwyższy koniec ma 13 metrów, a dolny 3 metry objętości i waży około 40 000 kilogramów. Przypomina odwrócony stożek lub maczugę, która pod wpływem wilgotnej pogody i wietrzenia uległa wielu zmianom; wydaje się, że kołysze się tam i z powrotem, dlatego wielu przechodzi obok niej ostrożnie: jednak jeszcze wiele pokoleń ludzi minie, zanim ten malowniczy gigant się zawali.” Przy Homoli przechodzisz mostkiem przez Metuji, która przepływa przez całe miasto skalne.
Metuje – źródło rzeki Metuje było przez lata przedmiotem sporów. Ostatecznie problem rozwiązano urzędowo w 1975 roku. Od tego czasu Metuje wypływa na płaskowyżu na zachód od Skał Adršpašskich, nad Hodkovicami i Janovicami. Przepływa górną częścią Vlčí rokle, sztucznym Adršpašskim Jeziorkiem, z którego wodospadem spada do miasta skalnego, a następnie wypływa przy wejściu do skał. Metuje ma długość 71 km i uchodzi lewostronnie do Łaby w Josefowie. Powierzchnia jej dorzecza wynosi 610 km².
Pięćdziesiąt metrów dalej, na skrzyżowaniu przy Małych organach, wpływa z prawej strony potok Řeřichový. Ujście Metuje i potoku Řeřichowy jest przykładem siedliska roślin pływających i zanurzonych. Szczególnie interesującym gatunkiem jest mech źródłowy (największy gatunek mchu w Czechach), którego ciemnozielone pędy mogą osiągać kilka decymetrów długości. Mechy nie mają korzeni, dlatego ten gatunek zwykle osadza się swoimi ryzoidami na większych głazach w dnie potoku. W piasku nie jest w stanie zakorzenić się, może być częściowo zalewany. Pomimo że flora miasta skalnego jest dość uboga, można tu znaleźć wiele rzadkich roślin. Kompleksy skalne są podzielone według uskoków tektonicznych długimi wąwozami, miejscami zwężonymi w wąskie korytarze. Teren ten powoduje redystrybucję opadów wodą i śniegiem. Górne partie są stosunkowo suche, dolne wilgotne aż mokre. Od ujścia Metuje i potoku Řeřichowy skręcasz w lewo w stronę Gotyckiej Branki, będącej wejściem do wąwozów skalnych.
Gotycka Branka – została zbudowana w 1839 roku przez Ludwika Karla Nádhernego wraz z siecią szlaków turystycznych, mostków, kładek i schodów. Tutaj znajdowało się pierwotne wejście do skał; skały, które właśnie minęliśmy, nazywano „Przedmieściem skalnym”. Wąwozy prowadzą przez Slonią Placu do Zubu, Diabelskiego Mostu i Wieży Eliščina.
Sloni Plac – tutaj można obejrzeć florę chłodnych partii miasta skalnego w miejscu o charakterystycznym mikroklimacie odwróconych wąwozów. Występują tu gatunki zwykle rosnące o co najmniej 200 metrów wyżej, np. kaczeńce błotne, podbielice alpejskie, żółtlice orlikolistne, kozłek bezlistny, mlecze alpejskie.
Zub – na tej wysokiej eleganckiej wieży wyryto niemiecki napis i umieszczono tablicę pamiątkową wskazującą poziom wody podczas ulew 23 czerwca 1844 roku. Pierwsze wejście na Zub miało miejsce 8 sierpnia 1964 roku, wykonali je Karel Hauschke i Jaroslav Krecbach. Po lewej stoi Diabelski Most z 21-metrową łukową kopułą. W kierunku naszej trasy, nad przejściem skalnym, widać Wieżę Eliščina. Pierwsze wejście na tę piękną skałę odbyło się już w 1947 roku przez wspinaczy Vladimíra Škaroupkę, Miloslava Jirkę i Miroslava Tomka. Przechodzisz przez przejście skalne i kontynuujesz w stronę Hromového kamene z wyrytym reliefem.
Hromový kámen – do tego rozsypanego głazu wiąże się historia z 1772 roku. Prawdziwość historii mogłaby potwierdzić inskrypcja w kamieniu, która dziś jest nieczytelna. W 1772 roku Adršpašskie Skały odwiedzili dwaj Anglicy. Z zainteresowaniem oglądali miasto skalne i zdecydowali się – wówczas był to odważny czyn – obserwować burzę w skałach. Czekali osiem dni. Kiedy nadeszła noc, chmury zgromadziły się nad skałami, a Anglicy pospieszyli sami, bez przewodnika, w głąb dziczy. Burza szybko rozwinęła się w pełnej sile. Grzmoty huczały w wąwozach, deszcz lał strumieniami, a błyskawice co chwilę oświetlały ciemność. Anglicy szukali schronienia pod przewieszoną skałą. Ledwie się schronili, piorun uderzył bardzo blisko. Z przeciwległych skał oderwał się ogromny blok skalny i runął z hukiem przed przestraszonych Anglików. Obaj ocaleli. O świcie, gdy burza ustała, wrócili bladzi i osłabieni do zajazdu. Twierdzili, że żadna nagroda na świecie nie skłoniłaby ich do przeżycia jeszcze jednej takiej nocy. Pięćdziesiąt metrów za Hromovým kamenem szlak skręca w prawo, w lewo prowadzi odgałęzienie do Wielkiego Wodospadu i Jeziora, gdzie można popłynąć łódką.
Mały Wodospad – po prawej od wodospadu wypływa pod skałą źródło wody. W przewodniku turystycznym „Karkonosze” wydanym w Lipsku w 1840 roku opisano to miejsce: „W końcu docieramy na mały plac otoczony skałami i zaroślami, który nawilża Srebrny Potok. Stoją tu stoliki do odpoczynku, harfistki grają, odpoczywający pielgrzymi żartują i odpoczywają przy stojącym obok straganie z piernikiem. Srebrne źródło tryska z ciemnej szczeliny skalnej, obramowanej drobnymi, uroczymi niezapominajkami.”
Schody po prawej prowadzą obok inskrypcji potwierdzającej ich przebudowę w 1820 roku. Popiersie Johanna Wolfganga Goethego z tablicą pamiątkową, upamiętniającą jego wizytę w skałach 31 sierpnia 1790 roku, odsłonił 10 lipca 1932 baron Nádherný. Autorem jest Emil Schwantner. Wielki Wodospad spada do wąwozów z wysokości 16 metrów.
Jezioro – na przełomie XVIII wieku hrabia Blümegen zbudował tu tamę. Zatrzymana woda służyła do spławiania drewna. Atrakcją turystyczną jezioro stało się w 1857 roku, kiedy odbyła się pierwsza przejażdżka łódkami. Z jeziora wracasz tą samą drogą na skrzyżowanie przed Hromovým kamenem, skąd trasa szlaku zwana Nową Partiami prowadzi do punktu widokowego na Milenci. Nowa Partia została udostępniona turystom w 1890 roku.
Milenci – najwyższa i najbardziej znana formacja skalna w Adršpašskich Skałach. Wysokość całego kompleksu od strony doliny wynosi prawie sto metrów. Między postacią Milenca i Milenki znajduje się dziesięciometrowe okno skalne. Pierwsze wejście na tę wieżę zakończono 18 czerwca 1923 roku, dokonali go niemieccy wspinacze Otto Dietrich, Wilhelm Fiehl i Otto Rülke. Trasa prowadzi systemem wewnętrznych kominów, na szczyt Milenki wychodzi się od strony przeciwnej. Z punktu widokowego na Milenci schodzisz po schodach na skrzyżowanie pod Uhlířską. W lewo po 60 metrach dojdziesz do kaplicy skalnej pod północno-zachodnimi ścianami Milenci.
Tablica pamiątkowa w jaskini skalnej po lewej nad potokiem Řeřichowy upamiętnia tragiczną śmierć Josefa Emanuela Nádherného podczas wspinaczki na Milenci w 1929 roku. Rodzina Nádherných była właścicielem majątku adršpašskiego w latach 1828–1945. Dzięki rozległym pracom i zakładaniu nowych szlaków turystycznych w czasie ich panowania, miasto skalne stało się popularnym celem turystycznym. Inne tablice upamiętniają wspinaczy związanych z lokalnymi skałami. Ze skrzyżowania pod Uhlířską kontynuujesz trasę wielkiego szlaku w górę po schodach do punktu widokowego Velké Panorama.
Punkt widokowy Velké Panorama – po lewej widać gładkie szczyty Gilotin, a w tle Milenci (tym razem z drugiej strony). Po prawej widać początek Řeřichowej rokle.
Jaskinia Řeřichowa na dnie tej samej rokle, o długości 205 metrów, jest najdłuższą jaskinią rumowiskową w Adršpašskich Skałach. Jaskinie rumowiskowe powstają w blokach skalnych na dnach wąwozów i kanionów lub u podnóża ścian skalnych. W większych rumowiskach mogą mieć kilka równoległych korytarzy lub pięter. Przez jaskinie rumowiskowe często przepływają podziemne strumienie. Interesujące są również zwierzęta żyjące w adršpašskich jaskiniach. Niektóre gatunki przetrwały tu od końca epoki lodowcowej i występują do dziś. Są to m.in. pchły wodne, skoczogonki, pająki i inne stawonogi. W jaskiniach występuje także wiele gatunków nietoperzy, najczęściej nietoperz wodny i duży, rzadziej północny i gacek mały. Z punktu widokowego Velké Panorama idziesz 40 metrów wstecz i pod wąską wieżą nazwaną Cukrovarský komin przechodzisz do punktu widokowego na Starostę.
Punkt widokowy na Starostę – otwiera się tu jeden z najbardziej spektakularnych widoków: po prawej Starostová, w środku Starosta, po lewej masyw Štěpánskiej korony. Wszystkie trzy wieże zdobyto już w latach 20. XX wieku. Z punktu widokowego schodzisz po stromych schodach i ponownie wspinasz się między Starostę a Starostovą. Przechodzisz wąską szczeliną zwaną Mysią dziurą i wygodną drogą docierasz do Ozvěny.
Ozvěna – od 1783 roku dla uciechy turystów grano tutaj na rogi leśne i strzelano z moździerza. Dźwięk strzału powracał siedmiokrotnie od murów Křížového vrchu. Od Ozvěny droga prowadzi w prawo do skrzyżowania przy Homoli cukru, gdzie kończy się duży szlak. Tą samą drogą wracasz do kasy biletowej.
Kamieniołom w dawnej piaskowni – wokół jeziora (za kasą przy centrum informacji) wytyczono szlak turystyczny o długości 1,5 km z miejscami odpoczynku.
Naše webové stránky používají cookies. Pomáhají ke správné funkci stránek a lepšímu uživatelskému zážitku. Využíváním našich služeb s jejich používáním souhlasíte.
.png)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)